Tempo ຊຶ່ງມີຄ່າເປັນຕົວເລກ ທີ່ບົ່ງບອກຄວາມໄວຊ້າຂອງຈັງຫວະດົນຕຣີ ຫຼື ບົດເພງ ຍັງຕ້ອງມີການກ່ຽວພັນກັບການກຳນົດຄ່າຂອງຫ້ອງ ທີ່ແບ່ງບັນທັດຂອງໂນຕເພງ ແລະຮູບແບບໂຕໂນຕທີ່ໃຊ້ຂຽນບົດເພງ ຊຶ່ງຮຽກວ່າ “ຣະບົບຈັງຫວະ” (Time Signature).
ບົດເພງບົດນຶ່ງ ເມື່ອກ່າຍຂຽນ ຫຼື ບັນທຶກໃສ່ບົດບັນທັດ 5 ເສັ້ນ ດ້ວຍໂຕໂນຕຕ່າງໆ ຈະຕ້ອງໄດ້ຖືກແບ່ງອອກເປັນຫຼາຍສ່ວນ ທີ່ມີຄວາມຍືດຍາວອັນຄົງທ່ຽງ ຮຽກວ່າ “ຫ້ອງ” (Bar, Mesure) ເພື່ອຄວາມສະດວກໃນການອ່ານ ຫຼື ການເສບບັນເລງ. ແຕ່ລະ “ຫ້ອງ” ຈະຖືກຈຳແນກດ້ວຍເຄື່ອງໝາຍທີ່ເປັນເສັ້ນແນວຂນານຕັ້ງ ຂັ້ນແບ່ງຣະຫວ່າງ “ຫ້ອງ” ທັງມວນຂອງບົດເພງ. ເສັ້ນຂນານທີ່ມີ 2 ເສັ້ນຊ້ອນກັນ (1 ເສັ້ນບາງແລະ 1 ເສັ້ນໜາ) ແມ່ນບົ່ງບອກຈຸດຈົບຂອງບົດເພງ.
ເພື່ອຣະບຸຄວາມສັ້ນຍາວຂອງ “ຫ້ອງ” ແລະຫົວໜ່ວຍຫຼັກສຳລັບໂຕໂນຕທີ່ຈະຂຽນ ແມ່ນມີການນຳໃຊ້ເຄື່ອງໝາຍພິເສດທີ່ເອີ້ນວ່າ “ຣະບົບຈັງຫວະ” (Time Signature). ຣະບົບດັ່ງກ່າວ ແມ່ນຖືກໝາຍດ້ວຍຕົວເລກ 2 ຕົວ ຢອງກັນຢູ່ເບື້ອງຕົ້ນຂອງບັນທັດໂນຕເພງ ໃນລັກສນະຮູບແບບ ເລກເສດສ່ວນ. ຕົວເລກດ້ານເທິງ ຊີ້ບອກຈຳນວນຂອງ “ໂນຕພື້ນຖານ” ທີ່ສາມາດບັນຈຸໄດ້ໃນແຕ່ລະຫ້ອງ. ສ່ວນຕົວເລກດ້ານລຸ່ມ ບົ່ງບອກຄ່າຂອງໂຕ “ໂນຕພື້ນຖານ” ທີ່ໃຊ້ໃນການວັດແທກຄວາມສັ້ນຍາວຂອງຈັງຫວະ.
ຄ່າຂອງ “ໂນຕພື້ນຖານ” ແມ່ນຄິດໄລ່ຕາມຄ່າຂອງ ໂນຕໂຕກົມ ຫຼືເອີ້ນອີກວ່າ ໂນຕໂຕມົນ (Whole, Ronde). ດັ່ງນັ້ນ, ຖ້າຕົວເລກດ້ານລຸ່ມແມ່ນເລກ 4, ຄ່າຂອງ “ໂນຕພື້ນຖານ” ແມ່ນ 1/4 ຂອງ ໂນຕໂຕກົມ ຫຼືວ່າ ໂຕມົນ, ຄ່າທີ່ເຮົາຈະໄດ້ແມ່ນ 1 ໂນຕໂຕດຳ (Quarter, Noire).
ຖ້າຕົວເລກດ້ານລຸ່ມແມ່ນເລກ 2, ຄ່າຂອງ “ໂນຕພື້ນຖານ” ແມ່ນ 1/2 ຂອງ ໂນຕໂຕກົມ ຫຼືວ່າ ໂຕມົນ, ຄ່າທີ່ເຮົາຈະໄດ້ແມ່ນ 1 ໂນຕໂຕຂາວ(Half, Blanche), ດັ່ງນີ້ເປັນຕົ້ນ.
ມີ 2 “ຣະບົບຈັງຫວະ” ພິເສດ ບໍ່ຂຽນດ້ວຍຕົວເລກ ແຕ່ມີຄ່າດັ່ງນີ້ :
– “ຣະບົບຈັງຫວະ” 4/4 ສາມາດຂຽນດ້ວຍເຄື່ອງໝາຍໂຕ C
– “ຣະບົບຈັງຫວະ” 2/2 ສາມາດຂຽນດ້ວຍເຄື່ອງໝາຍໂຕ C ຂີດຜ່າກາງ
(ກະຣຸນາຕິດຕາມໃນບົດຕໍ່ໆໄປ…)
Paris, 06 ພຶສະຈິກາ 2023